Het Ethogram: wat kunnen wij leren van straathonden?

Een ethogram is een lijst met normaal gedrag van een diersoort in zijn natuurlijke omgeving. Het is natuurlijk gedrag voor een paard om te grazen; voor een kat om zichzelf te poetsen en voor een eend om te zwemmen. 

Door te kijken naar het natuurlijk gedrag van een diersoort, kun je leren wat zijn behoeften zijn. En door in deze behoeften te voorzien, kun je zijn welzijn vergroten.

* Natuurlijk gedrag van een hond

Onze huishonden worden door ons in hun gedrag beperkt. Wij bepalen voor een groot deel hoe hun dagen eruit zien. Om een lijst van natuurlijke gedragingen op te stellen kunnen we dus niet kijken naar onze eigen honden. Daarvoor kunnen we het beste straathonden observeren. Zij staan namelijk dichtbij onze honden, maar worden weinig door mensen in hun gedrag beïnvloed. Vooral in India zijn er de afgelopen jaren vele onderzoeken gedaan naar honden die op straat leven, om zo het natuurlijk gedrag van deze honden te analyseren. Hieruit zijn een aantal opvallende observaties naar voren gekomen.

- Honden rusten meer dan 50% van de dag. Een kwart van de tijd zijn ze aan het rondstruinen snuffelen ze, verkennen de omgeving.

- Tijdens bijna 2000 observaties werd er slechts tweemaal jagen op een potentiele prooi waargenomen. In beide gevallen ging het om een kalf en greep de hond het kalf niet.

- De honden scharrelen hun eten bij elkaar, waarbij er veel variatie in de voeding zit.

- Er werd niet één keer agressie waargenomen in deze bijna 2000 observaties.

* Wat kunnen we hiervan leren?

- Rust is heel belangrijk voor je hond. Een gebrek hieraan is een veelvoorkomende oorzaak van stress bij honden. Zorg voor een goede balans.

- Afwisseling in voeding en het scharrelen naar eten zijn daarnaast erg belangrijk. Strooi dagelijks wat in huis, tuin of tijdens een wandeling zodat je hond rustig kan scharrelen en je aan zijn behoefte om te zoeken naar eten voldoet.

- Honden hebben vanuit evolutie de aanleg om te jagen, maar jaaggedrag is geen natuurlijk gedrag voor honden. Het is geen basisbehoefte, ze scharrelen liever hun eten bij elkaar. Toch is jaaggedrag bij huishonden een frequent voorkomend probleem. Hier zijn meerdere verklaringen voor. Vroeger werden veel honden gefokt om te helpen bij de jacht, er vond dus een selectie plaats van de honden met het sterkste jachtinstinct. Daarnaast wordt door veel eigenaren het jachtinstinct, vaak onbedoeld, bij hun honden gestimuleerd. Het gooien van ballen en stokken; trekspelletjes; zwaaien met speeltjes; piepspeeltjes. Allemaal voorbeelden van activiteiten die het jagen bij honden versterken. Wil jij niet dat je hond achter mensen, dieren of objecten aan gaat? Zorg dan dat je zijn jachtinstinct niet stimuleert. Koop speeltjes zonder piep (helaas maakt de meerderheid van de hondenspeeltjes geluid dus je moet soms even zoeken) en doe rustige zoekspelletjes in plaats van hectische gooi- en trekspelletjes.

- Honden zijn van nature conflictvermijdend. Door veel met elkaar te communiceren voorkomen ze gevechten. Dit doen ze door middel van kalmerende en afstandvergrotende signalen. Als je meer over deze signalen wil weten is het boek “Kalmerende Signalen” van Turid Rugaas een aanrader. Toch gaat het bij huishonden vaak mis. Agressie bij honden, onderling of richting mensen, kan vele oorzaken hebben. De les die we kunnen trekken na het bestuderen van hun ethogram, is dat het geen natuurlijk gedrag is voor honden. Ze willen niets liever dan harmonie. Heb je een uitvallende/reactieve/agressieve hond? De hond maakt het je niet moeilijk, hij hééft het moeilijk. Help hem, zoek naar de oorzaken en ga hiermee aan de slag.

Wees SamenWijs met je hond.